کم کم به سمت اشعاری کشیده شدم که محتوای آگاهی بخش و سیاسی داشت و فلسفه انقلاب امام حسین علیه السلام را تشریح می کرد. تا آن موقع، اغلب مردم افکار ساده ای درباره قیام سیدالشهدا علیه السلام داشتند و خیلی در جریان علت حرکت ایشان از مدینه به سمت کربلا و شهادت او و یارانش و اسارت اهل بیت علیهم السلام نبودند. همه به تلخی و غم انگیزی وقایع عاشورا اشاره می کردند و می گذشتند؛ در حالی که شعرهایی مانند اشعار مرحوم خوشدل، حرف های جدیدی برای ما داشت. «نه ظلم کن به کسی نی به زیر ظلم برو» این یعنی چی؟ کی به کی ظلم کرده؟ ظالم و مظلوم چه کسانی هستند؟ جبهه تازه ای از فکر برای منِ نوجوان باز شده بود و داشتم عاشورا را تحلیل می کردم.
من به عنوان یک نوجوان ۱۴ـ۱۳ ساله با این تفکرات و تحلیل های ذهنی به سمت «مداحی سیاسی» کشیده شدم تا این که در منطقه جنوب تهران به اتفاق جمعی از نوجوانان هم سن و سال و همراهی بزرگ ترهایی مانند حاج آقارضا مسچی و اخوی شان حاج محمود مسچی و مردان سال داری مثل پدر خودم، مرحوم مشهدی علی شمسایی، هیأت قاسم بن الحسن علیه السلام را راه اندازی کردیم
من بین این دو گفت وگو حیران مانده بودم تا این که با بعضی از میدانی ها صحبت کردم و فهمیدم: حاج اسماعیل نوری و طیب حاج رضایی، دو نفر از میدانی های معروف اند که البته باهم خیلی تفاوت دارند. طیب، بزن بهادر میدان است که همه از او حساب می برند، اما حاج اسماعیل نوری، فردی مذهبی و افتاده حال است. هر دو را گرفته بودند و گفته می شد که طیب را به خاطر این کار اعدام خواهند کرد. کنجکاوتر شدم و از همان جا شاخک های من تیزتر شد. شروع کردم به دریافت مطالبی که گفتنش تا آن روز در هیأت ها مرسوم نبود.
مداحی ها با اشعاری که من می خواندم و سرنخ های سیاسی تازه ای را مطرح می کرد تا اندازه زیادی تغییر کرد. علاوه بر این، ما مولودی های ائمه اطهار سلام الله علیها را با یک نوآوری برگزار می کردیم. به جز قصیده و ارجوزه ای که مداح می خواند، گروه های سرود تشکیل دادیم که پنج نفر یا بیش تر یک سرود به مناسبت موالید اهل بیت علیهم السلام می خواندند.این دو ـ سه کار نو در هیأت های جنوب شهر تهران طی سال های ۱۳۴۶ و ۱۳۴۷ به بعد انجام شد که همین ها در مساجد رواج پیدا کرد.
من سال ۱۳۵۲ در رشته علوم اجتماعی با گرایش جامعه شناسی در دانشسرای عالی (دانشگاه خوارزمی فعلی) قبول شدم. بعضی غروب ها که از دانشگاه برمی گشتم برای ادای نماز به مسجد هدایت می رفتم. آیت الله طالقانی اغلب به من می گفتند که برخیزم و شعری بخوانم. یک شب یادم نیست چه مناسبتی بود. مرحوم طالقانی از من خواستند چند دقیقه ای برنامه اجرا کنم. من برخاستم و غزلی خواندم به این شرح: «هنوزم شوق پرواز است ما را گر پری باشد/ به سر سودای آزادی است ما را تا سری باشد/ امیدم هست بر دل تا دلی گرم است بر سینه/ که بر دیوار فولادین هر زندان، دری باشد» غزل مفصلی از حمید سبزواری بود و من این شعر را از مجله فصلنامه انجمن صائب پیدا کرده بودم.
نویسنده: تیم تحریریه روحانی نژاد