کتابخانه ملی ۱۴۴ هزار و ۷۳۳ عنوان به ۹۴ کتابخانه در سراسر کشور اهدا کرده است

بروزرسانی: 30 فروردین 1404
اهدای حدود 145 هزار جلد کتاب توسط کتابخانه ملی به سراسر کشور/ ۶۹ هزار و ۵۹۸ نسخه خطی داریم
اسناد ایرانی خارج از کشور باید مبادله شوند
وی افزود: در بخش دیجیتال سازی دو مسئولیت درونی و بیرونی داریم که بخش بیرونی با انعقاد تفاهم نامه ها صورت می گیرد و در بخش داخلی انواع اسناد شامل فیلم، عکس و صوت موجود را با توجه به درجه اهمیت با پیشرفته ترین دستگاه ها دیجیتال سازی می کنیم و در بخش پردازش منابع دیجیتال خروجی و محصول نهایی را مشاهده می کنیم که پنجره ارتباطی ما با پژوهشگران است. همچنین در چند بخش سامانه نشریات غیر پژوهشی، ایران ژورنال و فهرست نسخ خطی فعالیت دارد.
عصمت معصومی معاون کتابخانه ملی درخصوص بخش های دیگر این معاونت بیان کرد: در اداره کل پردازش و سازماندهی بررسی درخواست های فیپا، شاپا و شابکا صورت می گیرد که از دی ماه سال گذشته تا کنون ۴۴ هزار و ۳۴۱\xa0فهرست نویسی پس از انتشار و ۱۲۶ هزار شابکا در کتابخانه ثبت بیوگرافی را انجام دادند و ۳۳۹ نشریه تخصصی هم به ثبت رسیدند. اداره اطلاع رسانی که وظیفه خدمت رسانی را دارد و در برگزاری کارگاه ها، کتابخانه نابینایان، کودکان و نوجوانان، اسلام شناسی و ایران شناسی و فعالیت های جاری مخازن یعنی دریافت کتاب ها فعالیت های جدی را انجام داده است و مرجع پذیرش ۵۰ هزار پرسش کاربران به صورت مجازی و ۱۱ هزار مورد حضوری و ۲هزار مورد تلفنی بوده است.\xa0در نسخ خطی نیز ۶۹ هزار و ۵۹۸ موجودی داریم که از این تعداد در دوره مدیریت جدید ۷۳ نسخه خریداری شده است که بخشی از این اسناد برون سپاری شده اند.
فاطمه صدر درخصوص پژوهشکده اسناد گفت: پژوهشکده اسناد قدیمی ترین پژوهشکده در موضوعات حفاظت از اسناد است که همکاران با تجربه ای در این خصوص فعالیت می کنند و لازم داریم در حوزه حفاظت و صیانت از آثار مستند کارهای پژوهشی بیشتری انجام دهیم. در بخش تاریخ شفاهی و معاصر پژوهشکده همایش سالانه در سطح ملی و بین المللی و نشست های تخصصی برگزار می کند. از ۶۲ مصاحبه شونده در مجموع ۴ هزار و ۵۰۰ دقیقه مصاحبه صورت گرفته و ۳۲ مورد فهرست نویسی و ۶۹ مورد مستندسازی کلیدواژه ها هم انجام شده است.
جعفریان در بخش دیگری از سخنان خود درباره اسنادی مربوط به ایران که در کشورهای دیگر نگهداری می شوند، گفت: بسیاری از اسناد مربوط به ایران در روسیه، انگلستان، اسپانیا و… وجود دارند. این اسناد باید مبادله شوند و هیچ کشوری حاضر نیست که اسناد در اختیار خود را یکطرفه بدهد. در این زمینه سفرا کمک حال ما هستند، اما کار اصلی را باید رایزن های فرهنگی ایران انجام دهند. ما با سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در این زمینه تفاهم نامه ای را امضا کرده ایم.
در ادامه محمدجواد جعفریان معاون اسناد در خصوص فعالیت های صورت گرفته این معاونت گفت: ۲ حوزه اصلی در این معاونت وجود آن حفظ و حراست از میراث مکتوب ایران است و وظیفه اشاعه را هم برعهده دارد. سعی کردیم در برابر سه مورد از آسیب های این حوزه که به ترتیب آب، آتش و آفت هستند فعالیت هایی را صورت بدهیم تا کمترین آسیبی به این اسناد وارد شود. همکاری با شهرداری تهران و شورای شهر تهران برای عایق بندی رودخانه کنار سازمان صورت گرفت و کارهای مقدماتی این طرح انجام شد. همچنین به سازمان های مختلف کشور که مراکز نگهداری از اسناد دارند و همچنین مراکز استانی خود سازمان اسناد و کتابخانه ملی نیز توصیه هایی برای حفاظت از اسناد در مقابل آب ارائه شد.
وی افزود: تا کنون ۴ هزار ۸۲۰ نفر برای عضویت در کتابخانه ملی ثبت نام و ۴ هزار ۲۰۰ نفر تمدید کردند و در مجموع کتابخانه ملی ۲۵۶ هزار عضو دارد.
توقف مقطعی انتشار مجموعه «تاریخ شفاهی ایران»\xa0
\xa0جعفریان درباره میزان خسارت به اسناد ملی در سانحه\xa0آبگرفتی\xa0ساختمان آرشیو ملی در سال ۱۳۹۸ گفت: آن اتفاق بسیار ناگوار بود و موجب شد تا حجم زیادی از اسناد آسیب ببینند. بخش مهمی از آن اسناد اسنادی بودند که فاقد ارزش نگهداری تشخیص داده شده و باید برای\xa0امحا\xa0می رفتند، اما بخشی هم اسناد دارای ارزش نگهداری بودند. حجم آسیب بالا بود. مدیران وقت بیش از ۶۰ ساعت بود که در آن حجم بارندگی به مخازن سرکشی نکرده بودند و این اتفاق بر اثر آن رخ داد. اما کلیه اسناد این بخش نه اسناد تاریخی که اسناد اداری بودند.
جعفریان گفت: ضمن احترام به مفاد قانون اسناد ملی، نقش تسهیل گری را به جای تصدی گری صرف در حوزه اسناد ملی اختیار کرده ایم. ما مدل های نگهداری را پیشنهاد می دهیم. همچنین با همکاری با دیوان محاسبات کشور رسیدگی به عملکرد هر دستگاه در زمینه اسناد خودش و تطابق آن با قوانین حفظ اسناد ملی را نیز در دستور کار قرار داده و آن را پیش می بریم. همچنین با همکاری سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور برای نخستین بار در طول تاریخ معاصر شاهد ورود اسناد به قوانین برنامه توسعه هفتم کشور خواهیم بود. یک بازشناسی جدید از دستگاه های با همکاری کم و با همکاری زیاد در زمینه اسناد انجام داده ایم و با وزارت اقتصاد، نیروی زمینی ارتش و مجلس شورای اسلامی نیز تفاهم نامه هایی را امضا کرده یا در شرف امضا داریم.
قانون اسناد در کشور ما غریب است
وی همچنین درباره سؤال دیگر مبنی بر میزان محدودیت ارائه اسناد به پژوهشگران، چنین اشاره کرد: سعی ما بر این است که هیچ محدودیتی در آرشیو ملی نداشته باشیم، چرا که تاریخ خود گویای همه چیز است. کاری که بنده و همکارانم موظف به انجام آن هستیم ارائه حقایق است. ما روایت حقیقت را تقدیم می کنیم. هیچ سندی در آرشیو ملی ایران غیرقابل دسترس نیست اما شورای تعیین سطح میزان و سطح دسترسی به آن را تعیین می کند.
در دوره جدید اراده ای را روی یافتن اسناد گمشده گذاشته ایم
جعفریان در بخش دیگری از سخنان خود در پاسخ به سوال\xa0خبرنگار مهر\xa0مبنی بر اینکه به نظر می رسد اسناد بالادستی مختصات ایجابی برای نهادهای مختلف کشور در زمینه ارائه اسناد خودشان به معاون اسناد سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران ایجاد نمی کند، گفت: قانون اسناد ملی ایران قدمتی ۵۲ ساله دارد. قانون کاملی نیست اما پرنقص هم نیست. ما ضرورت تغییر را احساس کرده ایم، اما تدوین قوانین جدید و ارائه آن به صورت لایحه زمان بر است. اسناد اداری ما عصاره مدیریت کشور است و همین برنامه های جدید همچون رفتن به برنامه هفتم توسعه را ما با همین قوانین موجود انجام داده ایم. فعلاً همکاری ما با نهادهای دیگر خوب است و سعی داریم با همین قدم های اولیه به سراغ تدوین قوانین جدید هم برویم.
ما روایت حقیقت را تقدیم می کنیم
معاون اسناد سازمان اسناد و کتابخانه ملی ادامه داد: قانون اسناد در کشور ما غریب است و آنطور که باید به آن توجه نمی شود. بخشی از این عدم توجه، تغافل است، چرا که برخی از مراکز کشور می خواهند خود برای اسنادشان برنامه ریزی کنند. البته باید به این نکته هم اشاره کنم که همکاری نهادها با معاونت اسناد کتابخانه ملی رو به بهبود است.
جعفریان همچنین برخی مکتوبات اسنادی را که قرار است به زودی توسط این معاونت منتشر شوند به این شرح اعلام کرد: «۱۵ خرداد شصت سال بعد»، «گوهریاد»، «چهار فصل کوچ» و «خراش بر آئینه».
با همکاری شهرداری تهران فضایی ۶ هزار مترمربعی را در اختیار گرفتیم
وی همچنین نهادهایی را که بیشترین همکاری با معاونت اسناد در زمینه نگهداری و تحویل اسناد ملی دارند به این شرح معرفی کرد: قوه قضائیه، وزارت جهاد کشاورزی، وزارت کشور، وزارت اقتصاد، وزارت راه و شهرسازی، وزارت نیرو، سازمان هلال احمر، بیمه های البرز و دانا و...
وظیفه اشاعه و صیانت از آثار مکتوب را معاونت اسناد برعهده دارد
معاون اسناد سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به پروتکل های صورت گرفته در زمینه مواجهه با آتش گفت: در اولین ماه های حضور تیم جدید مدیریت سازمان اسناد و کتابخانه ملی مناقصه اطفا حریق انجام شد و ما به زودی اپراتور ۲۴ ساعته کنترل حوادث را در سازمان خواهیم داشت.
حجم آسیب سانحه آب گرفتگی کتابخانه ملی در سال ۹۸ بالا بود
در بخش دیگر برنامه فاطمه\xa0صدر، سرپرست\xa0معاونت\xa0پژوهش و منابع دیجیتال، نیز در پاسخ به پرسشی مبنی بر سرانجام چاپ مجموعه تاریخ شفاهی که با تفاهم نامه ای میان سازمان، صدا و سیما و حسین دهباشی انجام شده است، گفت: متأسفانه فرایند اصولی که درباره بررسی همه کتاب ها در سازمان معمولاً انجام می شود، درباره مجموعه «تاریخ شفاهی ایران» صورت نگرفته است؛ به همین دلیل انتشار برخی از مجلدات این مجموعه با انتقادات پژوهشی و حرفه ای از سوی اساتید تاریخ و اندیشه سیاسی همراه بوده است.\xa0
در ابتدا عصمت معصومی معاون کتابخانه ملی با اشاره به ساختار و هدف و فعالیت های صورت گرفته توسط معاونت کتابخانه ملی گفت: این اداره یک فضای چند بعدی و مأموریت های متعددی دارد. از یک سو تجلی بخش دانش است و در عین حال وظفیه پژوهش و آموزش را هم دارد. با مروری بر اهداف مندرج اساسنامه کتابخانه ملی درخواهیم یافت که\xa0 صیانت و سازمان دهی آثار مکتوب و غیرمکتوب در موضوعات مختلف و تأمین نسخ خطی جهانی و تلاش برای تقویت کتابداری، مشورت دادن به کتابخانه های کشور\xa0 از وظایف این سازمان است که کتابخانه ملی یکی از پیشران های داخلی در حوزه های گفته شده است.
انتهای پیام/
منبع: https://farsnews.ir/news/14010615000488/%D8%A7%D9%87%D8%AF%D8%A7%DB%8C-%D8%AD%D8%AF%D9%88%D8%AF-45-%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D8%AC%D9%84%D8%AF-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B7-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87-%D9%85%D9%84%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%B1-%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1-%DB%B6%DB%B9-%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D9%88
وی افزود: ۱۶ نشست در این دوره برگزار شد که ۱۲ دوره غیرحضوری و چهار دوره به صورت حضوری برگزار بود. انتشارات سازمان با توجه به اینکه باید جایگاه علمی داشته باشد در تلاش است آثار پژوهشگران داخلی و خارجی را منتشر کند. همچنین دانشنامه های مدیریت اسناد، علم آرشیو، صنعت شناسی و زنان ایران را در دستور کار داریم که در مسیر انتشار قرار گرفته اند.
وی در ادامه به میزان بررسی اسناد نهادها توسط معاونت اسناد کتابخانه ملی اشاره کرد و گفت: اسنادی که ما در طول یکسال گذشته در دستگاه های کشور به آن رسیدگی کردیم یک میلیارد و دویست و پنجاه و چهار میلیون سند بوده است که این میان بیش از ۲۰ میلیون برگ، اسنادی ارزشمند برای نگهداری بوده است. این کار ما باعث شد تا بیش از ۶۰ هزار متر مربع فضای اداری در کشور که به نگهداری اسناد اختصاص پیدا کرده بودند، آزاد شود و ۴۰۰ میلیون سند آرشیوی موجود داریم.
جعفریان همچنین به مسئله توجه روی برخی از اسناد مورد غفلت قرار گرفته اشاره کرد و ادامه داد: در دوره جدید اراده ای را روی یافتن اسناد گمشده گذاشته ایم و در هر مناسبتی بر اساس تقویم سازمانی این اسناد را منتشر خواهیم کرد. نه تاریخ قابل بازگشت است و نه اسناد جایگزین دارند. باید توجه داشت که کتاب\xa0همیشه با یک اراده قبلی تولید می شود، اما سند خیر.
وی در ادامه افزود: این معاونت چهار اداره کل دارد که به ترتیب اداره فراهم آوری، پردازش، اطلاع رسانی و کتب خطی و نادر است. اداره فراهم آوری ورودی کلیه اسناد به سازمان است و آماری که از دی ماه سال گذشته تا کنون به دست آمده نشان می دهد که از میان ۱۷۹ هزار سند رسیده ۷۰ هزار و ۴۲۰ سند ثبت شده اند که ۱۴۳ هزار سند را خود سازمان و ۳۶ هزار سند توسط مجموعه برون سپاری شد که از این مقدار۴۳ هزار و ۲۵۸ اثر غیرکتابی بود. اهدایی که به مجموعه صورت گرفته است بالغ بر ۸ هزار سند لاتین و ۵۲۷ هزار نسخه عام است که سازمان هم\xa0 بالغ بر ۱۴۴ هزار و ۷۳۳ عنوان کتاب به ۹۴ کتابخانه در سراسر کشور اهدا کرده است.
۶۹ هزار و ۵۹۸ نسخه خطی داریم
به گزارش خبرنگار کتاب و ادبیات خبرگزاری فارس، اولین نشست خبری معاونین و مسئولان سازمان اسناد و کتابخانه ملی صبح امروز در اندیشگاه این مجموعه برگزار شد.
جعفریان ادامه داد: همکاری با شهرداری تهران و شورای شهر تهران برای عایق بندی رودخانه کنار سازمان صورت گرفت و کارهای مقدماتی این طرح انجام شد. همچنین به سازمان های مختلف کشور که مراکز نگهداری از اسناد دارند، همچنین به مراکز استانی خود سازمان اسناد و کتابخانه ملی نیز توصیه هایی برای حفاظت از اسناد مقابل آب ارائه شد.
وی اضافه کرد: خدمات اسکن در محل با همکاری معاونت پژوهش سازمان ارائه می شود. همکاری با دانشگاه ها را افزایش داده ایم. تلاش کرده ایم تا جلب توجه حوزه های دانشگاهی به سند را بیشتر کنیم که باعث قدرت بیشتر در تحلیل روایت می شود. بنابراین دسترسی مراکز دانشگاهی به اسناد را آسان تر کرده ایم.
وی با تأکید بر اینکه در چاپ مجلدات قبلی فرایند داوری رخ نداده است، افزود: این مجموعه دربردارنده مجلدات خوبی است اما از سوی اساتید و کارشناسان\xa0درباره بحث روایتگری و پرداختن به مسائل مختلف، نکاتی مطرح شده بود؛ به همین دلیل بناست پس از داوری دیگر مجلدات منتشر شود.\xa0
در ادامه فاطمه صدر معاون پژوهش و منابع دیجیتال کتابخانه ملی درخصوص فعالیت های این اداره گفت: مهم ترین اداره در این بخش، اداره کل کتابداری و پژوهشی است و در سه گروه تیم های پژوهشی فعالیت می کنند که به ترتیب ایرانشناسی و مردم شناسی، علم داده و هوش مصنوعی و علم اطلاعات و داده شناسی موضوعات فعالیت آنها است. اعضای هیأت علمی مشغول بررسی و ایجاد طرح هایی در سطح ملی هستند که تاکنون ۳۱ طرح توسط اساتید هیأت علمی مصوب شده است. بحث آموزش و ارتقاء کمی و کیفی کارکنان و پژوهشگران خارج از سازمان که به صورت تخصصی فعالیت می کنند در زمره وظایف این اداره است.
نقش تسهیل گری به جای تصدی گری
وی افزود: ساختمان اسناد ملی ایران یکی از مقاوم ترین و با\xa0کیفیت ترین\xa0سازه های مهندسی است، اما بهرحال ممکن است هر سازه ای آفات را هم داشته باشد. تلاش کردیم تا با گردآوری تجارب گذشته، از آنها به نفع حفظ و حراست از اسناد بهره ببریم. در حوزه های آب، آتش و آفات پروتکل های جدیدی در دستور کار قرار گرفته و بویژه پروتکل های رفتار با رطوبت تغییر کرده اند. در بارندگی های اخیر مدت زمان سرکشی به اسناد به یک ساعت رسید، یعنی اینکه ما در طول ۲۴ ساعت شبانه روز هر ساعت\xa0یکبار\xa0به اسناد سرکشی می کردیم و مدیران نیز در طول این مدت در محل سازمان اسناد اقامت داشتند.
جعفریان در بخش دیگری از سخنان خود به مبحث مبهم کنترل آفات در اسناد ملی کشور اشاره کرد: ما ۲۰ سال است که در ساختمان اسناد، از برخی دستگاه های کشور که امکان رسیدگی پیش از واگذاری به اسناد خود را ندارند، اسناد دریافت می کنیم. با هربار دریافت میلیون ها آفت به اسناد نزدیک شده اند. با همکاری شهرداری تهران فضایی ۶ هزار مترمربعی را در اختیار گرفتیم که تبدیل به آرشیو راکد شد. بنابراین اسناد دریافتی ابتدا به آنجا منتقل شده و اسناد\xa0امحایی\xa0و اسناد ارزشمندِ دارای قابلیت نگهداری، در این محل از هم تفکیک شده و اسناد\xa0امحایی\xa0به مرحله\xa0امحا\xa0می رود و اسناد که باید نگهداری شوند، مجوز ورود به ساختمان اسناد ملی را پیدا می کنند.