براساس راپورت‌های نظمیه وضعیت جرائم در تهران چنین بوده است: «در یک دسته‌بندی کلی به‌ترتیب زد و خورد، دزدی، اختلافات مالی، اختلافات خانوادگی و نزاع مالک و مستاجر مهم‌ترین جرائم و تخلفات اجتماعی در عصر قاجار بودند».
در نظمیه جدید که طبق اصول استاندارد آن زمان تأسیس شد برای هر محله یک رئیس و یک نائب‌رئیس تعیین شد تا بر وضعیت امنیت محله نظارت کند. آن موقع حوالی سال ۱۲۶۵ شمسی بود و درنهایت حدود ۲ سال فعالیت نظمیه جدید و ارائه گزارش کار مرتب به مقامات بالاتر، آرشیوی معتبر از شرح جرائم پایتخت برای تاریخ به یادگار گذاشت.
از گزارش‌های نظمیه معلوم می‌شود اوباش‌گری هم در تهران زیاد اتفاق می‌افتاد و وضعیتش این بود: «حسن فلفلی که از الوات و اشرار است و دیشب مست نموده در محله چال‌میدان شرارت و هرزگی می‌کرد گرفتار افواج پلیس شده، به اداره آوردند، با راپورت حالش نزد جناب وزیرنظام فرستاده شد که تنبیه شود… اسمعیل طباخ که در محله دولت مست نموده شرارت و هرزگی می‌کرد گرفتار پلیس شده، به اداره آوردند، نزد جناب وزیرنظام فرستاده شد که تنبیه شود».
طبق راپورت‌ها وضعیت دزدی در آن دوره هم چنین بوده است: «محمدعلی که طفل بود یک جفت کفش دزدیده بود که در چهارسوق تحت استنطاق بود… مشهدی حسین زرگر به رییس محله اظهار می‌دارد که بعضی اسباب مرا تقی نام شاگردم دزدیده است. رییس محله مشارُالیه را حاضر نموده با او به اداره فرستاد… [سارقی] به خانه رضاخان قاجار رفته بعضی اسباب سرقت نموده، می‌خواسته ببرد، اهل خانه ملتفت گردیده بنای داد و فریاد را گذارده، اجزای پلیس رسیده مشارُالیه را دستگیر نموده به اداره آوردند».
با تأسیس نظمیه اصول و قوانینی هم برای فعالیت آن تدوین شد. ازجمله اینکه در نخستین کتابچه قوانین نظمیه برای جرائم مختلف مجازات قانونی مشخص در نظر گرفته شد که البته در عمل چندان درست و دقیق رعایت نمی‌شد. با این حال این قوانین مکتوب و رسمی، تلاشی مهم برای همسان‌سازی مجازات جرائم در ایران معاصر محسوب می‌شود.
این مطلب را برای صفحه اول پیشنهاد کنید
ـ مجازات دعوا و نزاع در قهوه‌خانه یا چلوپزخانه و غیره از ۲ روز تا یک ماه حبس و از یک تومان تا ۱۰ تومان جریمه.
ـ مجازات قماربازی در معابر از ۲ روز تا یک ماه حبس به‌اضافه ضبط پولی که در جیب قمارباز یافت شود.
ـ مجازات بدمستی در معابر از ۴ روز تا یک ماه حبس و ۵ ریال تا ۵ تومان جریمه.
ـ کسی که تریاک می‌کشد از ۶ ماه الی یک سال محبوس خواهد شد.
ـ هرکسی چیزی در کوچه و بازار پیدا نماید از قبیل اسباب و اسلحه یا اسب و قاطر و الاغ باید آن را به اداره نظمیه آورده، تسلیم نماید. درعوض به فراخور اندازه قیمت انعام خواهد گرفت. هرکسی پیدا کرد و نیاورد و بعد معلوم شد، از ۶ روز الی یک ماه حبس و مانند دزد با او رفتار خواهد شد.
ـ کسی که برخلاف پادشاه یا خانواده سلطنت حرف بزند یا اینکه ضد پادشاه یا خانواده خیال بدرفتاری و تحریک بد در نظر داشته باشد بعد از تحقیق و ثبوت، از یک سال الی ۵ سال به درجه تقصیرات مقصر با زنجیر محبوس خواهد شد.
ـ کسی دستخط و مهر و امضای پادشاه را بسازد به اندازه تقصیرات از ۲ سال الی ۲۵ سال حبس خواهد شد و در مدت حبس دست‌های او با دستبند آهنی بسته و قفل شده کلید آن در خدمت پادشاه یا رییس پلیس خواهد بود.
ـ کسی که پول قلب[تقلبی] مملکت یا خارجه را سکه بزند یا بسازد از ۱۰ الی ۲۵ سال با زنجیر گردن محبوس خواهد شد.
