اگر ارزیابی داشته باشید وضعیت نوحههای امروز و کار مداحان جوان را نسبت به گذشته چطور توصیف میکنید؟
وقتی یک مداح در شروع کارش، رباعی درباره حضرت زهرا(س) بخواند، مستمع متوجه میشود که این آقای مداح میخواهد به حضرت زهرا(س) توسل پیدا کند. پندخوانی لازمه و رکن کار مداحی است. هدف این پندخوانیها، موعظه است و عبارت است از یک سری اشعاری که هم دارای فرمایشهای ائمه اطهار(ع) و هم موعظههایی به مخاطب دارد. به طور مثال این شعر:
این نوحههای قدیمی را بعد از چند مرتبه مردم حفظ میشوند؛ چون کوتاه و ساده و روان و همه فهم است، اما نوحههای امروزی پیچیده است و هرچه مداح میخواند کسی نمیفهمد چه برسد که بخواهد حفظ شود.
این شعر توصیههایی درباره انتخاب دوست است که میگویدبا رهروان قدم بر ره پر خطر نزن. همه پندخوانی موعظه است و اجتماعات ما نیاز به این امر دارد، اما متاسفانه کمرنگ شده است.
اگر بخواهیم دوباره پندخوانی را به هیأت بیاوریم با احیای جایگاه پیشمنبرخوانی محقق میشود؟
چگونه وارد عرصه مداحی شدید و محضر کدام اساتید را درک کردید؟
بحث اساتید و بزرگان شما در این عرصه شد. از خاطرات و نکاتی که از این افراد آموختید هم بگویید.
فیلم کامل این مصاحبه را اینجا مشاهده کنید.
اغلب نوحههای امروزی آن ور آبی است
تاجم نمیفرستی تیغم به سر مزن
مرهم نمیگذاری زخم دگر مزن
مرهم نمینهی به جراحت نمک مپاش
نوشم نمیدهی به دلم نیشتر مزن
دیگر تو خود به مردم صاحبنظر نهی
از طعنه تیغ به دل صاحب نظر مزن
بانی که مداح را دعوت میکند، باید وظیفهاش را انجام دهد. بعضی از آنها در سطح بالایی انجام میدهند، مشکلی نیست، اما مداح نباید تعیین کند. اگر یکی از نظر ما کم پاکت داد باید بدانیم فردا روزی امام حسین(ع) ۱۰ برابر آن را جبران میکند. مرحوم محمود کاشانی استاد ما میگفت اگر شما روضهای رفتید و در ذهنتان مبلغی مدنظرتان بود و کمتر دادند، نگران نباشید، حضرت زهرا(س) جبران میکند. قدیمیها با چنین نگاهی مداحان را تشویق و راهنمایی میکردند. مداحان بدانند هر چقدر دادند بگیرید، حرفی نزنید و توقعی نکنید، مگر روغن کرمانشاهی فروختهاید؟
اجتماعات ما نیاز به پندخوانی دارد، اما کمرنگ شده است
اصرار برای جدید گفتن مانع از مانگاری نوحه میشود
ما وظیفه خودمان را باید انجام بدهیم، مردم گریه کردند خوش به حالشان زیرا خود گریه کردن مقدماتی میخواهد. اولین مقدمهاش حلالخوری است. بعدم این روضههای باز خواندن به چه دلیل است؟ باید بزرگان و نهادهای مرتبط جلسه تشکل دهند و درباره این موضوعات صحبت کنند.
همین که اجازه دارم بگویم «سلام بر حسین» بالاترین عنایت است
این حرف و جملهای که گفتید، خیلی بد است. یکشاعری داریم به اسم صدرالممالک اردبیلی که شاعر بسیار توانایی بود. او یک بیت دارد و باید آن را طلا نوشت: جمعی به کوفه منتظر مقدم تو اند/ آنان که تشنهاند به خون خدا حسین. مداح نباید منتظر محرم باشد تا پاکتها را جمع کند. اگر منتظر همچنین کاری باشد، مانند همان کسانی هست که شمشیر برای جنگ با امام حسین تیز میکنند. البته پاکت دادن وظیفه بانی است، اما نباید طی کرد.
حاج محمد مرشدی استاد من بود که البته اگر به او بگویند مداح و به ما هم بگویند مداح، به آنها ظلم شده است. آنها در سطوحی بودند که هم مداح بودند و هم سخنران. امام جماعت مسجد میشدند و حتی تفسیر قرآن میگفتند و در عین حال هم نوحه میخواندند. نوحههایی میخواندند که با نوحههای امروزی زمین تا آسمان فرق داشت. الحمدلله آنقدر این مرد بزرگ بود که هنوز برخیها خیال میکنند، من فرزند آقای مرشدی هستم. من هنوز عکس ایشان را در کیف خود دارم.
60 سال است که توفیق نوکری و ذاکری اهل بیت(ع) را دارید. در این سالها از امام حسین(ع) چه دیدید و برای زندگی شما چه کرده است؟
تلویزیون نمیتواند برای ما مداح تربیت کند
همین که دست من را گرفتند، بالاترین عنایت برای من است و همین که به من اجازه دادند که بگویم اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا اَباعَبْدِاللَّهِ بالاترین لطف است. با عنایتی که خدا به ما کرده است، اصلاً کشور ایران، کشور اهل بیت(ع) است و این بالاترین لطف و عنایت به ماست. خدا کند که بتوانیم ادای وظیفه کنیم. من تا جایی که خودم را میشناسم، در این دستگاه خراب کردم که آباد نکردم. انشاءالله بعدها بیشتر از این چراغ مجالس اهل بیت(ع) فزونتر باشد و مردم بیشتر بیایند.
یکی از مشکلات ما این است که بزرگترها به کوچکترها میدان ندادند و از طرفی هم کوچکترها به بزرگترها احترام نگذاشتند. بزرگترها باید زیر بال و پر کوچکترها را بگیرند
نوع کارهای ما اینگونه شده است. هیأت، مسجد، منبری، مداح، واعظ و … همه اهل خودنمایی شدهاند. این کارها پیروی از مکتب شیطان است. مداحی یک نوع هنر است که مقام معظم رهبری هم فرمودند. یکی از مشکلات ما این است که بزرگترها به کوچکترها میدان ندادند و از طرفی هم کوچکترها به بزرگترها احترام نگذاشتند. بزرگترها باید زیر بال و پر کوچکترها را بگیرند. محمد علامه، حاج حسن محمدی دولابی، حسن ناظم و … کجا رفتند؟ نظیر اینها در جامعه ما نیست.این ۵-۶ نفر را باید بالای پل صراط بگذاریم و بگوییم معیار مداحی این آقایان هستند. خدا رحمت کند آقای حاج سیدمصطفیهاشمی دانا را که میگفت امام حسین(ع) آن اربابی که ما میگوییم هست، اما معلوم نیست آن نوکری که او میخواهد، ما باشیم.
خبرگزاری فارس ـ حوزه مسجد و هیأت ـ امیرحسین کسائی: مهدی آصفی از پیرغلامان اهلبیت(ع) است که بیش از 60 سال با سبکی ساده و سنتی و البته متفاوت در دستگاه امام حسین (ع) خدمت کرده است. او از پیشکسوتان این عرصه است که سخنان و روش و منشش میتواند چراغ راه نسل جدید باشد. در چهارمین قسمت برنامه شمیم با او به گفتوگو نشستیم.
برخی از مداحان برای اینکه خودشان دخالتی در این رقم تعیین کردن نداشته باشند، مدیر برنامه میگیرند و میگویند برای دعوت از ما باید فلانی صحبت کنید. بعد او میگوید پول به حساب بریزید تا فلانی بیاید.
امام صادق(ع) از مسیری عبور میکردند و دیدند کسی در حال بنایی است. پنجره باز بود گفتند چه میکنی؟ گفت میخواهم نسیم وارد اتاق من شود و هوا عوض شود. امام فرمود دیدت را وسیع کن و بگو پنجره را باز میکنم که صدای اذان بیاید و بعدش هم نسیمی بیاید.
پایان پیام/
منبع: https://farsnews.ir/news/14020430000336/%D8%B4%D9%85%DB%8C%D9%85%7C-%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C-%D8%A2%D8%B5%D9%81%DB%8C-%DA%A9%D8%A7%D8%B1-%D9%85%D8%AF%D8%A7%D8%AD%DB%8C-%DA%A9%D9%87-%D9%85%D9%86%D8%AA%D8%B8%D8%B1-%D9%BE%D8%A7%DA%A9%D8%AA-%D9%85%D8%AD%D8%B1%D9%85-%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D8%AF-%D9%85%D8%AB%D9%84-%D8%B4%D9%85%D8%B4%DB%8C%D8%B1-%D8%AA%DB%8C%D8%B2-%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86
متاسفانه این روزها جوانان خوش ذوق و علاقهمندی داریم اما کلاس و استاد ندارند و نمیبینند. باید بدانیم کسی با سی دی و نوار نمیتواند مداح شود. تلویزیون نمیتواند مداح تربیت کنند. جوان اگر میخواهد مداح شود باید مستقیم برود پیش استاد و زانو بزند و تلمذ کند. همه گرفتاری ما این است که برخی مداحان، استاد ندیدهاند. در مقابل مداحانی هم داریم که استاد دیدند و امروز مایه افتخار هستند و شعر و سبکی میخوانند که قابل تقدیر است. ولی خُب جوابگو نیست و در تهران بزرگ یا ایران اسلامی، هیأتهای بسیاری داریم که نیازمند مداح است.
نقل است که حاج حسن محمدی دولابی در هیأتی میخواند که فرد مستی وارد مجلس شد. برخی تلاش میکنند تا مانع حضور او شوند، اما فرد اهل دلی میگوید رهایش کنید او به امام حسین(ع) پناه آورده است. حاج حسن این غزل را از شهریار میخواند که ای عسس گر شاد از این هستی که شب مستم گرفتی/ من از آن شادم که میافتادم و دستم گرفتی. این فرد آرام آرام که از حالت مستی خارج میشود، این را تکرار میکند که دستم گرفتی. در نهایت او مرید مجلس و هیأت امام حسین(ع) میشود. هیأت امام حسین(ع) دریای پهناور است و افراد میتوانند در این دریا خود را پاک کنند.
مقام معظم رهبری بارها روی پندخوانی در مجالس هیأت تاکید داشتند. این ظرفیت را در هیأتهای امروز چگونه میتوان احیا کرد؟
اگر هیأتها و هیأتدارها برای خاطر رضای خدا و امام حسین(ع) این مجلس را تشکیل دادند، هرکسی را که به هر طریقی وارد این مجلس شد، باید مهمان حضرت زهرا(س) بدانند و با کمال عزت و احترام با آنها رفتار کنند. این احترام به آنها موجب میشود که آن افراد هم دقت نظر لازم را داشته باشند و حرمت نگه دارند. بخشی از این بیحجابیها و بدحجابیها به خاطر رفیق بد است و تنها راه نجات هم این است که در مجالس امام حسین(ع) حضور پیدا کنند تا اصلاح شوند و تغییر عقیده دهند. مجلس سیدالشهدا(ع) افراد را عوض میکند. در روایت داریم که امام صادق(ع) میفرماید همه ما باب نجات هستیم اما امام حسین(ع) کشتی نجات است و افراد را زودتر به مقصد میرساند.
باید اولا در رسانهها مانند رسانه شما، صداوسیما و نهادهایی مانند سازمان تبلیغات اسلامی و سازمان هیأت و تشکلهای دینی روی این مباحث حرف زده شود و اساتید اهل فن را بیاورند و سخن بگویند و انتقال تجربه کنند.
هیأت حرم اهل بیت و محضر آنان است
مداح باید شغل داشته باشد والا مجیزگوی مردم میشود
این نوحه که اشاره کردید معروف است که برای پدر مرحوم آیتالله بهجت است. ببینید گوینده آن کیست! گوینده با چه نیت و اخلاصی این شعر را گفته است؟ همه اینها در ماندگاری اشعار اثرگذار است. امروز شاعران و مداحان رقابت دارند که نوحهای بگویند یا بخوانند که دیگری نگفته باشد. این اصرار برای جدید گفتن مشکلساز است. نوحه را دیر بگویند، اما باحال بگویند. تمام اینها کنار هم موجب میشود که نوحهها آن ور آبی شده است.
مداحی که منتظر پاکت محرم است، مانند سپاهیان شمر است
مداح نباید منتظر محرم باشد تا پاکتها را جمع کند. اگر منتظر همچنین روزهایی باشد مانند همان کسانی است که شمشیر برای جنگ با امام حسین تیز میکنند
متاسفانه این روزها جوانان خوش ذوق و علاقهمند داریم اما کلاس و استاد ندارند و نمیبینند. باید بدانیم کسی با سی دی و نوار نمیتواند مداح شود. تلویزیون نمیتواند مداح تربیت کند. جوان اگر میخواهد مداح شود باید مستقیم بیاید پیش استاد و زانو بزند و تلمذ کند. همه گرفتاری ما این است که برخی مداحان، استاد ندیدهاند