ظرافت و اصالت در هنر چشم نوازِ میناکاری
انتشار: خرداد 11، 1402
بروزرسانی: 05 اردیبهشت 1404

ظرافت و اصالت در هنر چشم نوازِ میناکاری

اولین بار که روی یک ظرف مینا کار کردید را به خاطر دارید؟

ظروف مینا را بر چه اساسی قیمت گذاری می کنید؟

با توجه به اینکه اصفهان کانون اصلی صنایع دستی است فکر می کنید امکان ایجاد مراکز تخصصی در این حرفه برای سایر شهرها نیز ممکن است؟

۳. تبلیغات و بازاریابی؛ بازاریابی و حمایت در خصوص تبلیغات در صنایع دستی به اندازه کافی صورت نمی گیرد. با توجه به اینکه تبلیغات در حیطه وظایف من به عنوان تولیدکننده نیست، لازم است که معاونت صنایع دستی و میراث فرهنگی این هنر را در قالب تبلیغات به صورت گسترده معرفی کند.

فرهنگ استفاده از صنایع دستی به خصوص میناکاری در بین مردم ایران تا چه اندازه رواج پیداکرده و راهکار شما برای توسعه بیشتر این فرهنگ در بین مردم چیست؟

اگر هرگونه مشکلی به وجود آید، پروسه تولید تا رفع ریشه ای مشکل، متوقف می شود.

از مشکلات موجود در \xa0صنایع دستی و به ویژه میناکاری بگویید.

وقتی روی ظروف میناکاری می کنید، هارمونی رنگ ها را بر چه اساسی انتخاب می کنید؟

ازجمله مشکلات متعدد در حرفه مینا می توان به ۵ اصل مهم اشاره کرد:

خیر. من تاکنون در زمینه آموزش دانشگاهی هیچ گونه فعالیتی نداشته ام.

تولید، فروشندگی و صادرات، ۳ پروسه کاملاً متفاوت بوده و من صرفاً تولیدکننده هستم و صادراتِ تولیداتی که من انجام می دهم توسط افراد متبحر در این حرفه \xa0صورت می گیرد.

\xa0مرتضی اسماعیلی نیز یکی از هنرمندان پیشکسوت صنایع دستی است که بیش از ۶۰ سال است در حرفه میناکاری فعالیت می کند. او نیز ضمن تأیید مشکلات یادشده، از کمرنگ شدن فرهنگ استفاده از صنایع دستی در میان مردم گلایه دارد و یکی از راهکارهای گرایش و علاقه مندی مردم به صنایع دستی را معرفی آن برای شناخت کافیِ شهروندان از صنایع دستی می داند، وظیفه ای که بدون شک همت مسئوان را می طلب؛ هرچندکه در این میان، مباحث اقتصادی نیز از اهمیت بالایی برخوردارند و مدتهاست به همین دلیل، صنایع دستی در سبد خرید مردم جایگاهی ندارد. استاد اسماعیلی همچنین اعتقاد دارد که عدم حضور گردشگران خارجی در ایران و از جمله در اصفهان، باعث شده که هنرمندان رشته های مختلف صنایع دستی در معرفی هنرِ خود و صادرات و فروش آن ها نیز با مشکلات بسیاری مواجه شوند.\xa0

اگر در طول پروسه تولید ظروف مینا، مرحله ای به درستی انجام نشود، چه کار می کنید؟

این مرحله در تولید اهمیت بسیار دارد. ظروف با توجه به ضخامت متریال بین \xa0یک تا ۲ دقیقه داخل کوره در دمای حدود ۷۰۰ الی ۸۰۰ درجه حرارت می بیند که در این زمان چنانچه ظرفی حتی چند ثانیه کمتر یا بیشتر داخل کوره بماند، تمامی مراحل دچار مشکل می شود.

ظروف مینا بر ۳ اساس\xa0متریال مرغوب،\xa0\xa0ظرافت در انتخاب طرح و نقش و\xa0رعایت کردن تمامی مسائل فنی قیمت گذاری می شوند و قیمت گذاری اجناس صرفاً بر اساس کیفیت اجناس تولیدی صورت می گیرد.

فرزندانتان این حرفه را ادامه می دهد؟

در زمینه مینا آموزشِ دانشگاهی و یا کارگاهی انجام داده اید؟

انتهای پیام



منبع: https://www.isna.ir/news/1402031107543/%D8%B8%D8%B1%D8%A7%D9%81%D8%AA-%D9%88-%D8%A7%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D9%87%D9%86%D8%B1-%DA%86%D8%B4%D9%85-%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B2-%D9%85%DB%8C%D9%86%D8%A7%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C

۱. تهیه مواد اولیه؛ زیرساخت موردنیاز ما برای تولید مینا ورق مس است که به واسطه کمبود و گرانی به راحتی در اختیار ما قرار نمی گیرد؛ هم چنین برای میناکاری ظریف ترین رنگ لعابی، موردنیاز است. تمام رنگ های مورداستفاده در مینا، رنگ های آلمانی هستند و اگرچه در داخل ایران هم این رنگ ها تولید می شوند ولی در دسترس قرار نمی گیرد و به واسطه تحریم برای آماده سازی تجهیزات و امکانات در تولید رنگ، تولید آن مقرون به صرف نیست و نیازمند حمایت دولتی است.

گرفتن مدارک از ارگان های رسمی کشور، نشان استاندارد از اداره کل استاندارد اصفهان، پروانه کسب از اتحادیه صنایع دستی، نشان اعتماد از میراث فرهنگی، نشان اعتماد از اتحادیه صنایع دستی اصفهان، نشان حمایت از مصرف کننده، مدیریت کنترل کیفیت، پروانه تولید از معاونت صنایع دستی میراث فرهنگی، پاسخی جامع به سؤال شما است که نشان دهنده نظارت بنده از صفر تا ۱۰۰ میناکاری روی ظروف است.

ظرافت و اصالت در هنر چشم نوازِ میناکاری

حضور و عدم حضور توریست در اصفهان چقدر در فروش صنایع دستی و میناکاری مؤثر بوده است؟

بله. برادرم مرحوم «حسین اسماعیلی» که جزو مشاهیر هنر میناکاری بودند و برادر دیگرم مرحوم «باقر اسماعیلی» نیز در این عرصه فعالیت داشته اند؛ هم چنین دیگر برادرم آقای «حسن اسماعیلی» هم کم وبیش در این رشته مشغول فعالیت هستند.

هارمونی رنگ های مورداستفاده در کار ما شامل دودسته هستند: یک دسته رنگ هایی از پیش تعیین شده برای طرح های خاص مانند گل شاه عباسی و کاشی کاری های مساجد که از گذشته تاکنون هستند و دسته دیگرِ رنگ ها هم بر اساس سال ها تجربه فعالیت در میناکاری و هم چنین مطابق سلیقه و سفارش مشتری انتخاب می شوند.

چقدر خودتان را موظف به نظارت از صفر تا ۱۰۰ پروسه تولید ظروف می دانید؟

ظرافت و اصالت در هنر چشم نوازِ میناکاری

میناکاری\xa0هنرصنعتی ریشه دار و نام آشنا در میان صنایع دستی اصفهان است که هنرمندان بسیاری از دیرباز در این رشته، ساخته و پرداخته اند.

۲. آموزش؛ اتحادیه صنایع دستی در کشور ما با مشکل بودجه دولتی مواجه است و بودجه آن ها از طریق پذیرش عضو جدید در اتحادیه تأمین می شود. اکثر افراد پس از گذراندن یک دوره آموزش ابتدایی پروانه کسب و پروانه تولیدی گرفته و شروع به فعالیت می کنند و متأسفانه نظارتی هم در این زمینه صورت نمی گیرد. لازم است که آموزش در این زمینه به صورت اجباری ارائه شود و افراد قبل از شروع فعالیت در این زمینه به حداکثر مهارت موردنیاز دست پیدا کنند.

نگهداری تولیدات مینا در کدام شهرها بر اساس شرایط جغرافیایی و آب و هوا مناسب است؟

نحوه چگونگی پختن ظروف در کوره چقدر اهمیت دارد؟

آنچه می خوانید گفت وگوی اختصاصی ایسنا با\xa0استاد مرتضی اسماعیلی، هنرمند پیشکسوت هنر میناکاری است.

ظرافت و اصالت در هنر چشم نوازِ میناکاری

ایسنا/اصفهان تهیه مواد اولیه، آموزش، تبلیغات و بازاریابی، بسته بندی و صادرات، از جمله مشکلاتی است که هنرمندان صنایع دستی اصفهان با آن مواجه هستند و به گواه هنرمندان میناکاری، در این هنر نیز شاهد چنین چالش هایی هستیم.

متأسفانه استفاده از صنایع دستی ازجمله ظروف مینا در بین مردم تا حدودی ضعیف است و همان طور که اشاره کردم عدم معرفی و شناخت کافی از این هنر، یکی از مشکلات موجود در این حرفه است. یکی از راهکارهای آن برای بهبود ترویج این فرهنگ، معرفی و شناخت کافی مردم از صنایع دستی است.

حجره میناکاری این هنرمند در ضلع شرقی میدان نقش جهان برای علاقه مندان این هنر، آشنای دوری است و ما در یکی از روزهای اردیبهشت ماه میهمان این استاد پیشکسوت شدیم.

استاد، شما چه تاریخی و کجا متولد شدید؟

در خانواده به غیراز شما فرد دیگری هم به رشته میناکاری گرایش پیدا کرده است؟

ظرافت و اصالت در هنر چشم نوازِ میناکاری

ظرافت و اصالت در هنر چشم نوازِ میناکاری

من ۲۰ سال شاگردی کردم. اولین استاد من استاد «حسین صاحبان» هستند و من از ۴ سالگی نزد ایشان به یادگیری نقاشی روی آلبوم مشغول شدم. پس از گذشت یک سال نزد استاد «بمان علی صغیر» رفتم که ایشان از اقوام جناب آقای صغیر اصفهانی بودند. سپس از نقاشی روی آلبوم به میناکاری روی آوردم و در کارگاه استاد «ناصر زندی» \xa0مدت ۲۰ سال مشغول به حرفه میناکاری شدم.

ظرافت و اصالت در هنر چشم نوازِ میناکاری

ظروف میناکاری شده در هر شرایط آب و هوایی قابل نگه داری است و تنها دشمن ظروف مینا ضربه و اسید است.

۵. صادرات؛ باید بگویم به واسطه تحریم، صادرات کالاهای ایرانی بسیار ضعیف است هم چنین ما با مشکل کارشناس گمرک برای کارشناسی صنایع دستی در خصوص صادرات هم مواجه هستیم.

همه فرزندان من در میناکاری سررشته دارند، اما در حال حاضر تنها یکی از دختران و یکی از پسرانم در این حرفه مشغول فعالیت هستند.

آیا کار صادرات انجام می دهید؟

از سایر اساتیدتان در میناکاری بگویید.

ظرافت و اصالت در هنر چشم نوازِ میناکاری

بی شک حضور توریست برای شناساندن و معرفی هنر اصیل ایرانی خصوصاً میناکاری و هم چنین رونق در فروش این اجناس، بسیار تأثیرگذار است. اکنون که با کمبود توریست مواجه هستیم، در زمینه معرفی صنایع دستی و صادرات و رونق فروش، با یک سری مشکلات روبرو می شویم.

۴. بسته بندی؛ متأسفانه بسته بندی مناسبی وجود ندارد که حاوی صنایع دستی برای ارائه به علاقه مندان باشد، و برای بسته بندی برخی از محصولات میناکاری، آن ها را داخل یک جعبه گذاشته و با شیشه روی آن را می پوشانند درصورتی که با توجه به جنس سخت شیشه، این نوع بسته بندی باعث آسیب رسانی به محصول می شود و باید برای بهبود عملکرد در این زمینه، حمایت از سوی دولت صورت گیرد.

میناکاری صرفاً به دلیل همکاری افراد متخصص که در آن مشغول اند و هرکدام در قسمتی که در آن تبحر دارند، نیازمند تمام نهادهای متولی \xa0است که چنین امکانی را در دیگر شهرها نیز فراهم سازند.

در روز پنجم مهرماه ۱۳۳۵ در اصفهان به دنیا آمدم.

اولین استاد من آقای «حسین صاحبان» و دیگر اساتید من مرحوم «کاظم فردوسی»، «حسن کاویان پور»، «خسرو پورشیروان» و «حسن اکبری» بودند.