پیگیری و تحلیل مطالبات رهبری از مداحان توسط چه نهاد و ارگانی باید انجام شود؟
نیکبختیان: حرف سست نباید زد؛ زیرا خطرناک است و این را مقام معظم رهبری هم فرمودند که اگر حرفی بزنید که در پی به آن اسلام، علما و مجالس حمله کنند، باید پاسخگو باشید. مداح اگر نکته ای می خواهد بگوید باید در جلسه باشد که دستش هم باز است و جمعیت دارد. رهبر انقلاب هم برای همین تاثیرگذاری از مداحان این را مطالبه کردند و باید بدانیم تاثیر مداحی از وعظ و سخنرانی بسیار بیش تر است. برای جهاد تبیین، مداحان باید مطالعه کنند و رهبر انقلاب هم روی مطالعه بسیار تاکید دارند و حتی امسال کتاب هم معرفی کردند.
نیکبختیان: امسال مقام معظم رهبری اولین شرط برای مداحی را برخورداری از دغدغه هدایتگری دانستند؛ یعنی اینقدر مهم است. من یک بیت شعر از آقای موید درباره احترام به پدر و مادر می خواندم «قلب پدر میازار تندی مکن به مادر/ هرگز چنین گناهی غفران نمی پذیرد» بعدش از من تشکر می کردند که این شعر تلنگری برای من شد تا با مادرم آشتی کنم.
ایشان فرمودند اجرایی جدیداً باب شده است و فرمودند سرود. بنابراین نباید از بیانات رهبر انقلاب تفسیر به رأی کرد و به نفع خود برداشت کرد. به نظر من رهبری در این بیان فرمودند این نوع سرود و کار در مداحی، خوب است و تاثیر آن را خوب ارزیابی کردند.
نباید از بیانات رهبر انقلاب تفسیر به رأی کرد و به نفع خود برداشت کرد. به نظر من تشویق رهبری از سرود مداحی به معنای آن است که این نوع سرود و کار در مداحی، خوب است و تاثیر آن را خوب ارزیابی کردند
تنها یک بزرگ مداحی نمی تواند کار کند. من در بحث پول گرفتن برخی از مداحان وارد شدم و حتی برخی از جلسات را که مبالغ سنگین می دادند، تحریم کردم و شرکت نکردم، اما هیچ یک از بزرگان دیگر من را همراهی نکردند.
خورشیدی: وقتی شما به عنوان یک بزرگ تر مداحی، مسیری را رفتید، اما همراهی نشدید، چه توقعی است که نهادی وارد شود و افراد حرف او را بپذیرند؟ نیکبختیان: هر ساله بعد از دیدار مداحان با مقام معظم رهبری شاید تنها یک ماه خیلی داغ روی مباحث رهبری تمرکز می کنیم و تحلیل داریم، اما بعد از مدتی همه مطالب فراموش می شود و دیگری هیچ پرداختی انجام می شود و عملیاتی هم نمی شود. هرکس از دیدگاه خود برداشتی از بیانات رهبری دارد و شاید به آن بپردازد. بنابراین ارگان و نهادی وجود ندارد که این مطالبات را پیگیری کند.
تشویق سرود مداحی، تائید مداحی استودیویی نیست
مقام معظم رهبری از مداحان جهاد تبیین مطالبه کردند که برخی تصورشان این بود که مداح باید سخنرانی هم در برنامه اش داشته باشد، اما امسال فرمودند مداحی، منبر نیست. این دو بیان چگونه باهم جمع می شود؟ راهکار جهاد تبیین در هیأت چیست؟
حیدرزاده: برای تحقق و پرداختن مداح به جهاد تبیین، باید شاعران تلاش بیش تری کنند و محتوا برای او فراهم کنند. اگر محتوای شعری نداشته باشد، مداح به سمت حرف زدن می رود و منبری می شود. رهبری در این دیدار فرمودند مداحی، منبر نیست. امسال اشعاری که در دیدار مقام معظم رهبری خوانده شد رویکرد جهاد تبیینی نداشت. جهاد تبیین بیان دستاوردهای انقلاب اسلامی، بیان زندگی شهدا و عزیزانی است که جان دادند تا این خاک از دست نرود. بیان فسادهای زمان طاغوت که مردم بدانند تغییر نظام چه برکاتی داشته است. بیان پیشرفت های کشور در حوزه های مختلف علمی، نظامی و صنعت است؛ این محتواها در اشعار ما نیست.
حیدرزاده: این امور نیازمند لوازمی است که اگر فراهم نباشد، هرچه بدویم به جایی نمی رسیم. یکی از این لوازم، رئیس هیأت ها هستند که گاهی بدترین مداح را با پول می آورند و مطالب او را به خورد مردم می دهند، اما اگر او بخواهد، می تواند مداحی دعوت کند که عالِم باشد نه اینکه مداحی دعوت کند که صرفاً مردم با خواندن او بالا و پایین بپرند. این فرهنگ باید در میان رئیس هیأت ها درست شود که اگر نشود، منابع و ظرفیت خود را در جای دیگری خرج می کند. علف هرز را هرچه آب بدهی، رشد می کند، اما اگر آب ندهی، خشک می شود.
حیدرزاده: مداحی به تعبیر مقام معظم رهبری دارای نقش تاثیرگذاری در جهان اسلام است؛ به ویژه در جهان تشیع به تعبیر رهبری، مداحی یک پدیده است که ما در هیچ دین، آئین و مذهبی به این شکل نداریم که مورد اقبال عمومی باشد. مردم با اقبال پای منبر مداحان می نشینند و حرف آنان را می شنوند. در هیچ دینی افراد اینچنینی، اینقدر تاثیرگذار نیستند. این یک حقیقت انکارناپذیر است که مداحان می توانند تاثیر بسیار زیادی در جامعه داشته باشند و این به دلیل اعتقاد مردم و عقاید مذهب شیعه است که مردم را پیرو ائمه(ع) کرده است.
باید یقه مسئولین امر را گرفت که چرا مطالبات رهبری در حوزه مداحی روی زمین مانده است
یکی از موضوعات و رویکردهای پیروی از ائمه اطهار (ع)، شرکت در مجالس اهل بیت (ع) است. پرچمدار این مراسم و مجالس، ۲ محور است؛ اول خطابه و وعظ و دوم مداحی. آنچه مشهود است، در سالیان اخیر به خصوص بعد از انقلاب اسلامی، مداحی اوج بیش تری گرفته است؛ زیرا همان طور که رهبری فرمودند یک هنر مرکب است. هنری تشکیل شده از شعر، مقتل، مدایح، آهنگ و ... که جذابیتی در مردم ایجاد کرده است و آن ها طالب این هستند که بیش تر پای منبر مداحان باشند و این مسئولیت مداحان را بیش تر می کند.
رهبری در سال ۹۵ به مداحان می فرمایند برای ارتقای شعر باید بکوشید و می خواهیم شعر در مداحی در قله قرار گیرد. بعد در جای دیگر می فرمایند از متون دینی فاخر مانند دعای عرفه در شعر استفاده کنید. این شعر فاخر امسال در خواندن آقای گل ختمی دیده شد. یک شعر از سعدی و یک شعر از علیرضا قزوه انتخاب کرده بود. هر دوی این اشعار را افراد بسیاری شنیده بودند، اما اجرای قوی آقای گل ختمی موجب شد که گویی این شعرها را برای بار اول شنیده ایم. شعر سعدی و قزوه هردو فاخر بودند و شاید به برخی از مداحان می دادیم می گفتند به درد هیأت نمی خورد، اما چرا در این مراسم خوانده شد و گرفت. احساس می کنم برخی مداحان بنا دارند کمبود اجرای خود را با شعر بپوشانند. برای همین نمی خواهند سراغ این اشعار بروند.
وقتی لوازم نباشد، مداح که بخواهد به سمت جهاد تبیین برود، سراغ سخنرانی می رود؛ در حالی\xa0که تسلط گفتاری ندارد و بدتر کار را خراب می کند. لازم است شاعران در این عرصه وارد شوند و تولید محتوا کنند و بعد از مداح مطالبه کرد که چرا شعر جهاد تبیینی نمی خوانی.
این نکته را مقام معظم رهبری دقیق متوجه شدند و ۴۰ سال است که راجع به مداحی صحبت می کنند، اما متاسفانه بیانات ایشان روی زمین مانده است و باید بگردیم، نهادی که مسئولیت پیگیری بیانات رهبری را دارد، پیدا کنیم و یقه او را بگیریم و مطالبه کنیم که چرا به فرمایشان رهبری توجه نمی کنید و مداحی را یله، رها کردید، در حالی که این همه تاثیر در جامعه، خانواده، اسلام و ... دارد.
زمانی که مداح علم ندارد چطور می خواهد مردم هدایت کند؟
ما همیشه قبل از محرم به آفات و آسیب شناسی مداحی می پردازیم که همه اقدامات را زیر سوال می برند و دعوایی بین طیف های مختلف ایجاد می شود، اما چه فایده ای دارد زمانی که به مطالبات رهبری توجهی نمی شود.
نیکبختیان: این مباحث اعتقادی گام اول است و گام دوم آموزش و فراگیری مهارت های لازم مداحی است مانند شعر که مقام معظم رهبری این میزان روی آن تاکید دارند. امروز مداح شعری دستش می رسد، اول نگاه می کند که ببیند کلمات مستمع جذب کن دارد یا نه؟ اگر داشت، می خواند، در حالی که ممکن است شعر محتوایی هم نداشته باشد؛ زیرا مداح نسبت به این مسائل اطلاعی ندارد. حیدرزاده: زمانی که مداح علم ندارد، چطور می خواهد جمعیت را هدایت کند؟ این فرد جایگاه توحید، نبوت و امامت را نمی داند و از بدی غلو و تحریف اطلاعی ندارد.
مقام معظم رهبری اهمیت مداحی را دقیق متوجه شدند و ۴۰ سال است که راجع به مداحی صحبت می کنند، اما متاسفانه بیانات ایشان روی زمین مانده است و باید بگردیم، نهادی که مسئولیت پیگیری بیانات رهبری را دارد، پیدا کنیم و یقه او را بگیریم و مطالبه کنیم چرا به فرمایشان رهبری توجه نمی کنید و مداحی را یله و رها کردید
باید بررسی شود چه کسی مسئولیت دارد و چه کسی به مسئولیت خود عمل کرده است! هیچکدام از بزرگان دین تاکنون مانند مقام معظم رهبری به مسأله مداحی وارد نشده اند و برایش اهمیت قائل نشدند. ایشان در تمام مسائل مداحی حتی در خصوص لباس پوشیدن، مقتل، شعر، آهنگ و .. صحبت داشتند.
این تاثیرگذاری را به تعبیر رهبر انقلاب در دوران دفاع مقدس، فتنه ۸۸ و ۹ دی داشتیم که شاید سخنرانی جواب نمی داد، اما مداحی اثرگذار بود. به همین دلایل رهبر انقلاب روی موضوع مداحان بسیار تاکید دارند که به چند جهت مانع انحراف آنان شوند. اول در فتنه ۸۸ مداحان تنها قشری بودند که سربلند شدند. برای همین رهبر انقلاب به دنبال آن هستند که مانع ابتذال این قشر شوند.
مقام معظم رهبری امسال هم فرمودند که این دیدار ۴۰ سال است، برگزار می شود. هر ساله بعد از دیدار بررسی می شود که آقا چه مطالبی فرمودند، اما چه کسی قرار است که عمل کند؟ قاعدتاً فضایی باید به این مطالبات و بیانات بپردازد و پیگیر اجرا باشد. امسال رهبری در خصوص معرفت آموزی فرمودند، باید کارشناسان بحث کنند این معرفت آموزی به چه صورت است. زمانی که امسال در خصوص آهنگ می فرمایند، آیا حرف سال گذشته شان که فرمودند: «مداحی، موسیقی پاپ نیست» عملیاتی شد؟
نیکبختیان: البته باید افسوس خورد که امسال مقام معظم رهبری یک مثال در خصوص شعر مطرح کردند، نخبگان و چکیده ۸۰ ـ۹۰ هزار مداح که محضر معظم له رسیده بودند، به بیانات ایشان توجه نداشتند و زمانی که ایشان این بیت شعر را خوانند، سریع «به به» گفتند. همه به این اشتباه خندیدند، اما باید افسوس خورد که در همان جلسه هم دقت به بیانات رهبری نبود.
رهبری می خواهند مانع ابتذال در مداحی شوند
خورشیدی: طبق آیه قرآن باید قومی در خودش تغییر ایجاد کند تا خداوند هم در سرنوشت او تغییر دهد. الان مداحی بزرگان ستایشگری کشور ما چقدر منطبق بر بیانات رهبری است؟ 
نیکبختیان: برداشت دوم کاملاً غلط است؛ زیرا ایشان اصلاً نگفتند سرود در هیأت یا جلسه خوانده شود و مثال زدند که سرود «سلام فرمانده» خودش دارای پیام است. اول این سرود توسط نوجوانان اجرا می شود. طیف سنی مهم است. دوم اشاره به سرود کردند. بنابراین تکخوانی با ملودی آنچه در کارهای استودیویی دیده می شود، ملاک نیست و اشاره ایشان به گروهی خواندن است. استودیویی خوانی ها با این سرودها اصلاً قابل قیاس و برابری نیست.
خورشیدی:\xa0از بزرگ ترها آموخته ایم که آنچه بی عیب است، قرآن و کلام ۱۴ معصوم است. مقام معظم رهبری خیلی سال است که در این دیدارها روی صائب تاکید دارند و می فرمایند بخوانید، اما در دیدار امسال از یک بیت صائب ایراد می گیرند تا نشان دهند که روی صائب تعصب ندارند و اگر اشتباهی داشته باشد، می گویند.
