به گفته او، این سنگنگارهها در اصل سنگهای ازاره کاخ خورشید بوده که در دهه هشتاد خورشیدی از اداره آموزش و پرورش به نزدیکترین مکان موجود، یعنی موزه پارس جابهجا شده و با داربستهایی در انتهای حیاط موزه نصب شده است که در زمان خود کاری مناسب بوده و برای نجاتبخشی این سنگهای اِزاره صورت گرفته است، اما اکنون این شیوه نگهداری مناسب نیست و نیازمند کارشناسی و نصب سایهبانی با استاندادرهای بینالمللی بر پایه منشورهای حفاظت و مرمت جهانی است که هم از رخنه عوامل طبیعی، همانند باد و باران و آفتاب پیشگیری کند و هم چشمانداز (منظر بصری) آن را خدشهدار نکند.
به گزارش ایسنا، این سنگاِزارهها با نقش پهلوانان شاهنامه فردوسی همانند اسفندیار، پشوتن، بهرام چوبین و رستم نزدیک به دو دهه است در فضای باز موزه پارس (شیراز) نگهداری میشود و بارها درباره تخریب آنها هشدار داده شده است. سیاوس آریا ـ کنشگر و پژوهشگر میراث فرهنگی ـ به تازگی تصاویری را از وضعیت نگهداری این سنگازارههای کاخ خورشید منتشر کرده و در اینباره گفته است: قهرمانان و پهلوانان شاهنامه فردوسی که پیکره آنها روی سنگ تراشیده شده و در حیاط موزه پارس یا عمارت کلاه فرنگی شیراز قرار دارند، بر اثر بیتوجهی و فراموشی و رخنه عوامل طبیعی همانند باد و باران و آفتاب و عوامل بیولوژیکی (گلسنگ) ایستاده میمیرند.
او تاکید کرد: سنگهای اِزاره کاخ خورشید که نگاره و نقش قهرمانان شاهنامه فردوسی روی آنها تراشیده شده، نیازمند رسیدگی فوری و نگاه مسؤولانه و دلسوزانه مدیران میراث فرهنگی استان و درک شرایط موجود است. نگذاریم قهرمانان شاهنامه فردوسی که در نقاط دیگر ایران نمونههای سنگی آن کمیاب است، ایستاده بمیرند.
![پهلوانان سنگی ایستاده میمیرند!](https://cdn.isna.ir/d/2022/11/02/3/62418034.jpg?ts=1667383959640)
یک فعال میراث فرهنگی درباره آسیبی که سنگنگارههای «کاخ خورشید» با نقش قهرمانان و پهلوانان شاهنامه فردوسی را تهدید میکند، هشدار داد.
بنا بر توضیحات این کنشگر میراث فرهنگی، کاخ خورشید که چسبیده به کاخ همایونی بوده و روبروی ارگ کریم خان زند قرار داشته، به یکی از پسران فتحعلیشاه تعلق داشت. برپایه اسناد موجود، کاخ خورشید یکی از زیباترین کاخهای سرزمین پارس و حتی جنوب ایران بوده که آیینهکاریهای بسیار مجللی داشته است. سنگ اِزارههای این کاخ با نقشهای قهرمانان و پهلوانان شاهنامه فردوسی، همانند اسفندیار، پشوتن، بهرام چوبین و رستم مزین شده است و قدمت آن به دوره قاجار میرسد که از دهه هشتاد به حیاط موزه پارس جابهجا شده است. کاخ خورشید در پی ساخت و گسترش در سال ۱۳۱۶ خیابان کریمخان زند نابود شده است.
آریا همچنین گفت: روی نقش و نگارههای پهلوانان و قهرمانان شاهنامه فردوسی اثرات آسیبها به روشنی آشکار و نمایان است.
انتهای پیام
منبع: https://www.isna.ir/news/1401081107715/%D9%BE%D9%87%D9%84%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%B3%D9%86%DA%AF%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D9%85%DB%8C-%D9%85%DB%8C%D8%B1%D9%86%D8%AF
این فعال میراث فرهنگی با بیان اینکه گذشت زمان و رخنه عوامل طبیعی سبب شده است تا پایین سنگنگارهها پوسیده و فرسوده شده و در بخشهایی به گونه کامل آسیب ببیند، افزود: این سنگنگارهها در کنار درختان، گلها و گیاهان قرار گرفته که با آب دادن به درختان به زیر پوسته سنگها رخنه کرده و سبب پوسیدگی و فرسودگی آنها میشود که با نگاهی دقیق و ریزبینانه میتوان به اثرات منفی و زیانبار این کار پی برد. از همین رو، بایسته است تا مکان سنگنگارهها در بخش دیگری از حیاط موزه جانمایی شود یا با درختان و گیاهان و گلها فاصله مناسبی داشته باشد تا از رخنه گیاهان پیشگیری شود.