کشف کتیبه فارسی «شیرِ شمشیر به دست» در ارمنستان
انتشار: اردیبهشت 13، 1402
بروزرسانی: 07 اردیبهشت 1404

کشف کتیبه فارسی «شیرِ شمشیر به دست» در ارمنستان

این پژوهشگر میراث فرهنگی افزود: روی یکی از کتیبه های یافته شده در این مسجد شمایلی از حضرت علی (ع) ترسیم و در کنار آن به فارسی نوشته شده «جناب علی» و نقش یک شیرِ شمشیر به دست که به دنبال هیولایی در حرکت است، نمایان است.

رضوانفر گفت: طبق بررسی های صورت گرفته، حضور شیعیان ایرانی در ارمنستان و منطقه بجنی، سه بار پیش از قرن هفتم هجری قمری محرز \xa0شده است؛ یکی قرن ۴ و ۵ هجری قمری که دیلمیان خصوصا سالاریان در این منطقه حکومت کردند و سکه ضرب کردند و دیگری در سال ۶۳۳ قمری که مغول ها به فرماندهی فردی با نام «چرماغون» این منطقه را تصرف گردند و تعداد زیادی از اسرای خراسانی را با خود به ارمنستان بردند. مغول ها که اسرای خود را «حَشَر» می نامیدند از آن ها برای بیگاری و سپر انسانی استفاده می کردند. بسیاری از این اسرا بعدها در ارمنستان ماندگار شدند و گروه سوم از شیعیان ایرانی، نزاریان بودند که در سال ۶۵۴ قمری پس از قتل عام توسط هلاکوخان به مناطق مختلف از جمله ارمنستان پراکنده شدند.

انتهای پیام



منبع: https://www.isna.ir/news/1402021307987/%DA%A9%D8%B4%D9%81-%DA%A9%D8%AA%DB%8C%D8%A8%D9%87-%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D8%B4%DB%8C%D8%B1-%D8%B4%D9%85%D8%B4%DB%8C%D8%B1-%D8%A8%D9%87-%D8%AF%D8%B3%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86

پژوهشگاه میراث فرهنگی از کشف یک کتیبه فارسی با نقش «شیرِ شمشیر به دست» در کنار شمایل حضرت علی (ع) در یکی از روستاهای ارمنستان خبر داد.

به گزارش ایسنا، مرتضی رضوانفر ـ عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری ـ در این باره گفت: این کتیبه فارسی با نقشی از شیرِ شمشیر به دست در کنار شمایل حضرت علی (ع) در یکی از روستاهای ارمنستان کشف شده است که می تواند نقش شیری شمشیر به دست را که طبق اسناد به دوره فتحعلیشاه قاجار باز می گردد ۶۰۰ سال به عقب\xa0 برگرداند.

رضوانفر اظهارکرد: اگر تاریخ ساخت این کتیبه را با تاریخ کتیبه ساخت مسجد (۶۶۱ هجری قمری) برابر بگیریم، می تواند نقش شیر شمشیر به دست را ۶۰۰ سال به\xa0 عقب \xa0برگرداند؛ چرا که جدای از نقش شیر و خورشید که هزاران سال قدمت دارد، نخستین نشانه موجود از شیر شمشیر به دست مربوط به دوره فتحعلیشاه قاجار است و تا پیش از آن، شیر همواره پایش روی زمین و یا در حال حرکت بوده است.

او درباره چگونگی کشف این کتیبه توضیح داد: سال پیش به دعوت حسین طباطبایی ـ رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی\xa0ایران ـ برای تحقیق و پژوهش میدانی\xa0 به ارمنستان سفر کردم. آنچه در این پژوهش نظرم را به خود جلب کرد و می توانم آن را به عنوان یک کشف معرفی کنم بقایای مسجدی تاریخی در یکی از روستاهای ارمنستان به نام «بجنی» است.

عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری گفت: در این کتیبه نقش \xa0شیر در کنار شمایل حضرت علی (ع) جای گرفته و مشخصا به عنوان «شیر خدا» مطرح است؛ یعنی بیان کننده القابی مانند اسدالله غالب (شیر خدای غلبه کننده) و حیدر کرار (شیر حمله برنده) که ما در فرهنگ مردم به کار می بریم.

این محقق گفت: پژوهشکده زبان شناسی، کتیبه ها و متون بنا دارد در آینده نشستی علمی برای بررسی ابعاد مختلف این کتیبه و همچنین دیگر آثار موجود در قفقاز جنوبی، شامل جمهوری آذربایجان، ارمنستان و گرجستان برگزار کند.

کشف کتیبه فارسی «شیرِ شمشیر به دست» در ارمنستان

رضوانفر افزود: در کتیبه ساخت این مسجد، تاریخ ۶۶۱ هجری قمری، نام پنج تن آل عبا و اسامی «استاد جعفر» و «استاد محرم» به عنوان معماران این بنا ذکر شده که نشان می دهد شیعیان در این روستا ساکن بوده اند.

کشف کتیبه فارسی «شیرِ شمشیر به دست» در ارمنستان

عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری ادامه داد: در این مسجد که بقایای آن در حال حاضر در یک منطقه کوهستانی واقع شده و از آن سه دیوار باقی مانده است، \xa0چهار کتیبه، یکی به عربی، دو کتیبه به فارسی و یک نقش برجسته وجود دارد که در سه کتیبه نقش شیر جای گرفته است.