ایران به دلیل دارا بودن هزاران ابنیه باارزش تاریخی در این زمینه میتواند بسیار موفق باشد. کشور کره جنوبی، با جذب ۱۰ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۳ (میلادی) از این طریق، در جهان، رکورددار است. به عنوان یک گروه صادراتی در سراسر جهان، جهانگردی پس از مواد شیمیایی و سوخت و بالاتر از محصولات خودرو و مواد غذایی رتبه سوم را دارد. صنعت گردشگری در چهارپنجم کشورهای جهان، یعنی در بیش از ۱۵۰ کشور، یکی از ۵ منبع اصلی کسب ارز خارجی است و در بیش از ۸۰ کشور، رتبه اول را به خود اختصاص میدهد. اخیراً بعضی از شرکتهای ایرانی اقدام به ارائه خدمات راهنمایی و پرداخت تورهای گردشی و مکانهای تفریحی خارجی را در ایران انجام میدهند. گردشگری میتواند داخلی (گردشگر در داخل کشور خود مسافرت میکند) یا خارجی باشد. چرا که آثار باستانی و کهن هر جامعهای معرف فرهنگ خاص همان کشور و دارای ویژگیها و ارزشهای درخور توجه همان مملکت و مرزوبوم است. این آثار دارای ارزشهای معنوی بسیار زیاد برای آن قوم و جاذبهای برای دیگران است و در نتیجه باعث جلب و جذب دیگران برای بازدید و شناخت آن جاذبهها و آثار میشود (ساعی و همکاران، ۱۳۸۹).
مجریان تورهای مجازی معمولاً عکسهای روی اینترنت را بسیار باکیفیت و با تمام جزئیات آن مکان به نمایش میگذارند. جهانگردان مهم را غربیان تشکیل میدهند که به سرزمینهای شرق روی آورده و گزارشهای گوناگونی از آداب، میراث فرهنگی، شیوههای حکومتی، اجناس و محصولات شهرهای اسلامی دادهاند و خبری از جهانگردان مسلمان نیست یا اگر رحلههائی وجود دارد، در محدوده سفر حج و از منطقهای اسلامی به منطقهای دیگر است. اغلب گردشگرها بیش از هر چیز به آب و هوا، فرهنگ یا طبیعت مقصد خود اهمیت میدهند. گردشگر درمانی هم همیشه وجود داشته ولی تا قبل از قرن هجدهم اهمیت چندانی برای آن قائل نبودند در انگلستان این بخش به شهرهای دارای چشمههای آب گرم اختصاص داشت و عموماً مناطقی که آبهای معدنی داشتند برای درمان امراض مختلف از بیماریهای رودهای گرفته تا کبدی و برونشیت مورد توجه قرار میگرفتند. طبق آمار سازمان جهانی گردشگری ۳۷ درصد گردشگری بینالمللی باانگیزه فرهنگی انجام میشود و این تقاضا در حال افزایش است. «مسافرت کشاورزی» مسافرت مبتنی بر صنعت کشاورزی که به پشتیبانی از اقتصاد کشاورزی بومی منطقه انجام میشود. توسعه صنعت گردشگری برای کشورهای درحال توسعه که با معضلاتی چون نرخ بالای بیکاری، چهره بینالمللی مخدوش، محدودیت منابع ارزی و اقتصاد تک محصولی عمدتاً نفتی مواجهند، از اهمیت فراوانی برخوردار است.
این کشورهای کم وسعت توانستهاند به حدی در صنعت گردشگری موفق شوند که رقم حضور ایرانیان در این کشورها، سالانه بیش از ۷۰۰ هزار نفر، برآورد میشود. برخی دیگر هم دوباره خود را احیا کردند و امروزه شاهد سفرهای روزمره و حضور گردشگران در ایام تعطیل آخر هفته هستند. امروزه برخی کشورهای پیشرفته در زمینه بهداشت و درمان، اقدام به توسعه شهرکهای گردشگری درمانی در کشورهای خود نمودهاند تا بیمارانی که نیاز به عملهای جراحی دارند که هزینه این اقدامات در آن کشورها بسیار بالا بوده یا تحت بیمههای درمانی قرار ندارند، تصمیم به درمان خود در کشورهای میزبان گردشگران درمانی نمایند که این کشورها به دلیل حضور بلندمدت بیماران در مراکز درمانی به علت طولانی شدن مدت بهبودی، درآمد قابل توجهی از این طریق کسب میکنند. «مسافرت افراطی» شامل سفر به نقاط خطرناک و دارای ریسک بالا. «مسافرت صوتی» شامل تورهای صوتی در حین قدم زدن و سایر اشکال راهنمایی صوتی مثلاً در موزهها و نیز کتب سفر شنیداری میشود. معرفی سیستم قانونمند خطوط هواپیمایی پس از جنگ نیز از عوامل مؤثر در توسعه صنعت گردشگری بود. چنین سفری برای مردم جنگ دیده جنگ جهانی دوم بسیار روحیهبخش بود.
گردشگران از درآمد بیشتر و اوقات فراغت بیشتری برخوردار شدهاند. ورزشهای زمستانی عمدتاً از اختراعات طبقات مرفه بریتانیا هستند که در بدو امر در روستاهای زرمات، والایس و سنت موریتس سوئیس در سال ۱۸۶۴ مطرح و معرفی شدهاند. این تحولات سبب شد تا از دهه ۱۹۷۰ به بعد سواحل بریتانیا از رونق بیافتند. این گردشگران گزارش سفر خویش را در کتابهای جغرافیائی یا در پژوهشهای تاریخی و عقیدتی ارائه دادهاند؛ و در این دوران خبری از رفتوآمد گردشگران اروپایی و مردمان غربی نیست؛ و گویا آنان هیچ گونه علاقهای به گردشگری نداشتهاند. تا سال ۱۹۰۱ تعداد افرادی که از کانال انگلیس به طرف فرانسه یا بلژیک میرفتند به نیم میلیون نفر در سال رسید. یک و نیم میلیون کارگر در سال (۱۹۲۵) از این امتیاز برخوردار شدند. قاره آمریکا با ۲۰۷ میلیون نفر گردشگر و درآمد ۳۱۳ میلارد دلاری رتبه دوم، آسیاپاسیفیک با ۳۲۴ میلیون گردشگر و ۳۷۱ میلیارد دلار درآمد رتبه سوم، آفریقا با ۶۳ میلیون گردشگر و ۳۳ میلیارد دلار درآمد رتبه چهارم و خاورمیانه ۵۸ میلیون گردشگر در سال و درآمد ۵۸ میلیارد دلار در رتبه آخر جهان قرار دارد. بااستفاده از تور مجازی کاخ موزهها، اماکن باستانی جهان میتوان به دنیایی اطلاعات متنی و تصویری از نمادهای تاریخ باستان دست یافت.
هفتهای چند بار در خارج از منزل غذا میخورند، به تئاتر میروند، به گشت و گذارهای روزانه میپردازند و در سال نیز چند بار مسافرت میکنند. امروزه خرید انواع محصولات گردشگری از طریق اینترنت صورت میگیرد. برخی از سایتهای اینترنتی تخفیفهای زیادی را برای این محصولات در نظر گرفتهاند که با هدف جلب مشتری صورت میگیرد. برخی مراکز گردشگری مثل کاستا دل سول، بالیرس و کانکن به دلیل تغییر سلیقه مردم شهرت خود را از دست دادهاند. طی چند دهه اخیر اشکال دیگری از گردشگری شهرت بیشتری پیدا کردهاند. برای تهیه این قبیل تصاویر عکاس مجبور است که چند عکس را از قسمتهای مختلف فضای مورد نظر تهیه کرده و آنها را به صورت ماهرانهای در کنار یکدیگر قرار دهد که برای کسب اطلاعات دقیق تر میتوانید به مطلب عکاسی پاناروما مراجعه نمایید. این قبیل تورها به کمک تصاویر ویدئویی و عکسهای سهبعدی چشماندازهای زیبایی را از محل سفر نشان میدهند تا تمایل افراد برای انجام این مسافرت افزایش یابد که در مطلب معرفی تور مجازی به صورت کامل به آن پرداختیم. مردم به صورتهای کاملاً اختصاصی این جذابیتها گرایش نشان میدهند مثلاً «کلوپ ۳۰-۱۸» از هتلهای آرامتر و مجللتری برخوردار است و افراد بیشتری را جذب میکند. این وضعیت در کاستا براوا در اسپانیا طی دو دهه ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ کاملاً مشهود بودهاست.
در عین حال متولیان صنعت توریسم در بریتانیا آنگارو را در پرتغال بنا کردند. «مسافرت دارو و مواد مخدر» این نوع توریسم به سفرهای خاصی اطلاق میشود که با هدف تهیه دارو اعم از نوع مجاز و غیرمجاز آن انجام میگیرند. «مسافرت فرهنگی» شامل گردشگری شهری بازدید از اماکن و شهرهای تاریخی و دیدنی مثل برلین، کاتماندو، لاهور، لیما، بوینس آیرس، لندن، پاریس، دهلی، رم، پراگ، دوبروفنیک، پکن، استانبول، کیوتو، ورشو و مشاهده میراث فرهنگی آنان میشود. بوم گردی (اکوتوریسم): سفری است مسئولانه به جاذبه های طبیعی به طوری که حافظ زیست بوم بوده ، سبب پایداری کیفیت زندگی مردم منطقه شده، شامل آموزش بوده و در آن گردشگر و در فعالیت های سودآور اجتماعی-اقتصادی مردم محلی مشارکت داشته باشد. بوم گردی ممکن است به عنوان حرکت افراد از محل زندگی عادی خود به مناطق روستایی برای حداقل مدت بیست و چهار ساعت تا حداکثر شش ماه فقط با هدف اوقات فراغت و تفریح تعریف شود. عده بیشتری شروع به استفاده از اوقات فراغت نمایند.
گردشگری مجازی (e-tourism) مقوله جالبی است که حداکثر دو دهه از پدید سایت kermanshahtour آمدن آن میگذرد. در بسیاری از کشورهای در حال توسعه، جهانگردی بهترین گروه صادراتی است. گردشگری درمانی: برای بهرهگیری از آبهای گرم معدنی یا برای بهرهگیری از امکانات تشخیصی و درمانی مثل درمانگاهها و بیمارستانهای کشورهای دارای این ظرفیت. این واژه از tour گرفته شدهاست، که از turian انگلیسی قدیم گرفته شدهاست، که از واژه torner فرانسوی قدیم گرفته شدهاست، که از tornare لاتین به معنای «گردش بر روی چرخ خراطی» گرفته شدهاست، که خود از یونانی قدیمی tornos (τόρνος) به معنای «چرخ خراطی» گرفته شدهاست. دیگر شرکتها نیز کشتیهای قدیمی خود را در مسیر گشتهای تابستانی قرار دادند. البته گردشگری با هدف زیارت پیشینه به مراتب قدیمی تری دارد اما سایر انواع گردشگری را میتوان حاصل توسعه جوامع مدرن دانست. اما نقاط فقیر دنیا که در آن ایام شاهد جذب گردشگر بودند با رشد استانداردهای زندگی مواجه شدند و از قبل توریسم سود سرشاری کسب کردند. در بسیاری از دیگر ایام تاریخی قاره اروپا و حتی نامگذاری هتلهای قصرگونه نیز این قاعده مستثنی نیستند و نامهایی چون هتل بریستول، کارلتون و مجستیک جملگی نشان از تأثیرگذاریهای مشتریهای انگلیسی دارند.
توریسم در حال حاضر در کشورهای در حال توسعه روبه رشد نهاده و بهویژه در فعالیتهای اقتصادی آنها اهمیت فوقالعادهای دارد و از عناصر اصلی درآمد ناخالص ملی محسوب میشود. ایرانیها پس از آلمانیها و گرجیها، سومین کشور «صادرکننده گردشگر» به آسیای صغیر شمرده میشوند. در دوران پس از جنگ، بخش عمدهٔ هواپیماهای ترابری مثل داگلاس داکوتا که از اعتماد و قابلیت بالایی برخوردار بود با همراهی خلبانان نظامی به کار حمل و نقل مسافر پرداختند؛ و به صورت پروازهای چارتر وارد عمل شدند. پیشرفتهای زیرساختارهای تکنولوژی و ترابری (بهویژه پس از اختراع جمبوجت) انواع سفرهای ایام تعطیلات را مطرح کردهاند. متعاقباً ترتیبی دادند تا مردم ایام تعطیل را با رغبت بیشتری در مسیر دریایی لندن به لیبسون و جیبرالتار بگذرانند. ترکیبات خاص در بستههای (پکیجهای) گردشگری و مراکز عرضه این خدمات مثل مراکز اسکی که در پایان هفته مورد توجه قرار میگیرند یا در ایام تعطیل پایان هفته به پارک ملی یا شهری زیبا میروند به این درآمدزایی کمک کردهاست. این پیشرفتها با افزایش جدی کیفیت استانداردهای زندگی در بریتانیا همراه شدند؛ و در اواخر دهه ۱۹۵۰ بود که هارولد مکمیلان جرأت کرد مدعی شود «هرگز چنین تجربهٔ خوبی نداشتهاید».
قرن هیجدهم عصر طلایی تورهای بزرگ بود. واژگان ورزش شاهد این مدعا هستند از جمله: راگبی، فوتبال و بوکس که تماماً ریشه انگلیسی دارند حتی تنیس که یک ورزش اصیل فرانسوی است از سوی بریتانیاییها جنبه رسمی پیدا کرد و قانونمند شد و حتی اولین میزبانی رقابتهای قهرمانی در قرن نوزدهم را عهدهدار شد (درویمبلی) ورزشهای زمستانی پاسخ طبیعی به نیاز کلاس خاصی به تفریح در سردترین فصل سال بود. اولین تور از این دست سفرهایی بود که به لیک هورست انجام شد تا از محل سقوط کشتی فضایی هیندربرگ در نیوجرسی بازدید به عمل آید. برخی از این نواحی ساحلی مثل نیوبرایتون کلاً از بین رفتند. برخی مردم (بهویژه افرادی بالای سن ۴۵ سالگی و بازنشستگان) به سراغ توریسم رفته و بعضاً تمام سال را با این تورها میگذرانند. این واقعه و عملیات پاکسازی این مناطق سبب شد تا در صنعت توریسم در منطقه به شدت آسیب ببیند. اسپانیا و جزایر بالریک از مقاصد اصلی توریسم شدند و در دهه ۱۹۸۰ توسعه در آنها به اوج خود رسید. مسافرتهای طولانی مدت به مقاصد دوردست مثل تایلند یا کنیا مرسوم شدهاند.
جستجوی بیوقفه برای یافتن مقاصد جدید و ارزانتر سبب شد این صنعت به جزایر یونان، ایتالیا، تونس، مراکش، بخشهایی از سواحل ترکیه و اخیراً کراوسی کشیده شود. به ویژه این که خرید یکجای انبوه بلیطها توسط تورهای جمعی متضمن سود اقتصادی این خطوط بود و بدینسان اساس تورهای گروهی نوین بنا نهاده شد. سفر تفریحی از ابداعات انگلستان بود و ریشه در عوامل جامعه شناختی داشت. در عصر ویکتوریا رشد اصلی در میان طبقهٔ متوسط جامعه بود که در مشاغل خود از مرخصی برخوردار شده بودند و میتوانستند به سفرهای تفریحی بروند و حتی مدتی در سفر اقامت هم داشته باشند. بریتانیا نخستین کشور اروپایی بود که انقلاب صنعتی را آغاز نمود و جامعه صنعتی نخستین جامعهای بود که فرصت تفریح را برای تعداد روزافزونی از مردم فراهم میآورد. سرعت زیاد قطار به معنی قابلیت توسعه صنعت گردشگری در عرصهٔ بینالمللی بود. گردشگری ورزشی: به منظور انجام ورزشی خاص یا شرکت در مسابقات بینالمللی. مثلاً شرکت ناوبری پنینسولار و اورینتال استیم دریافت که عمدهٔ مسافران آنان به هندوستان و خاور دور در ماه مارس، سوار کشتی میشوند. «مسافرت زیستمحیطی» در این نوع گردش کمترین اثر سؤ بر محیط زیست ایجاد میشود مثلاً تورهای صحرایی کنیا، گردش در جنگلهای بارانی بلیز و پیادهروی در لاپلاند یا در پارک ملی.
گردشگری فضایی: گونه جدیدی در صنعت گردشگری است که فعلاً توسط آژانس فضایی روسیه و با اعزام داوطلبان به ایستگاه بینالمللی فضایی آغاز شدهاست. گردشگری محصولی از تمهیدات اجتماعی جامعه مدرن است که از قرن ۱۷ به دنبال پیدایش طبقه متوسط، بهطور گسترده در اروپای غربی آغاز شدهاست. جامعه میزبان باید از گردشگری بهرهمند شود. جوامع میزبان و اهالی بومی باید در برنامهریزی گردشگری و حفاظت از میراث مشارکت داشته باشند. برنامهریزی گردشگری و حفاظت از میراث باید به گونهای باشد که گردشگر از سفر خود احساس ارزش، لذت و رضایت کند. ورود گردشگران بینالمللی از ۲۵ میلیون نفر در جهان در سال ۱۹۵۰ به ۲۷۸ میلیون نفر در سال ۱۹۸۰، و ۶۷۴ میلیون نفر در سال ۲۰۰۰ و ۱۲۳۵ میلیون نفر در سال ۲۰۱۶ افزایش یافتهاست. سفر گردشگران قطبی به قطب جنوب از حدود ۵۰ سال پیش آغاز شدهاست و بنابر آمارهای جهانی، از سال ۲۰۰۰ میلادی تعداد گردشگران قطب جنوب سالانه بین ۸۰۰ تا ۳۷۰۰ نفر بودهاست. ورزش سازماندهی شده در بریتانیا پیش از رسیدن به کشورهای دیگر به رونق رسیده بود. توماس کوک یکی از اولین کارآفرینان صنعت توریسم بود که افراد را به قطب شمال دعوت کرد. پدر گردشگری گروهی نوین توماس کوک بود که در ۵ ژوئیه ۱۸۴۱ اولین تور بزرگ گروهی را سازماندهی کرد.